To narkotyk o działaniu pobudzającym, wywołującym euforię i dającym poczucie wewnętrznej „mocy”. W czasach, gdy kokaina była jeszcze legalna, reklamowano ją hasłem: „z tchórza robi bohatera, a z milczka gadułę”. Wkrótce potem przekonano się o silnych właściwościach uzależniających kokainy i jej szkodliwym wpływie na psychikę. Dziś narkotyk ten uchodzi za ekskluzywny i trudno dostępny, a jego ceny sięgają nawet 500 zł za porcję.

Pozyskiwanie: pozyskuje się  ją z liści krasnodrzewu pospolitego (koki). Pierwotnie gatunek ten występował tylko na terenach Ameryki Południowej i stanowił popularną używkę wśród Indian peruwiańskich. Miejscowe ludy żuły liście koki w celach rytualnych, dla podniesienia wydolności fizycznej i zmniejszenia głodu. Narkotyk trafił do Europy w czasach kolonizacji Ameryki Południowej, jednak został wyizolowany z liści koki dopiero kilkaset lat później, w 1855 roku.

Rodzaje i drogi podania: kokaina najczęściej występuje pod postacią krystalicznego proszku o białym lub żółtawym zabarwieniu. W slangu narkotykowym określa się go jako śnieg, biała dama, charlie, witamina C. Można go podawać na kilka sposobów: wciągając przez nos, doustnie, wcierając w dziąsła, wstrzykiwać po rozpuszczeniu.

Inna odmiana kokainy to crack (zwana też kisielem, galaretką) – są to biało-szare lub beżowe kamyki pakowane w fiolki lub małe foliowe torebeczki. Są nierozpuszczalne w wodzie, a jedyną drogą ich podania jest palenie za pomocą specjalnej fajki zwanej „krakówką” albo w formie papierosa. Kryształki „strzelają” podczas palenia, stąd angielska nazwa „crack”. Działa najszybciej i najsilniej ze wszystkich odmian kokainy, bo już po 7-10 sekundach od podania wywołuje efekt euforyczny (jest on 20-30 razy silniejszy niż w przypadku sproszkowanej kokainy).

Najmniej popularną formą kokainy jest pasta kokainowa, produkt pośredni w procesie otrzymywania narkotyku z liści koki. Ma barwę brązową lub beżową i przeznaczona jest do palenia. Ten typ narkotyku jest najbardziej rozpowszechniony w krajach Ameryki Środkowej.

Działanie: kokaina należy do stymulantów, czyli środków psychotropowych działających pobudzająco na układ nerwowy. Narkotyk zwiększa wydzielanie dopaminy i serotoniny – neuroprzekaźników odpowiadających za odczuwanie przyjemności. Subiektywne odczucia towarzyszące zażyciu kokainy to:

• uczucie euforii, radości, zadowolenia,
• zwiększona pewność siebie, przebojowość, towarzyskość,
• poczucie „wewnętrznej mocy” oraz zwiększonych możliwości intelektualnych i fizycznych,
• wyzbycie się zahamowań, przykrych myśli, kompleksów,
• zwiększony popęd seksualny.

Zewnętrzne oznaki zażycia kokainy to:

• silne pobudzenie psychoruchowe,
• gadatliwość – rozszerzone źrenice słabo reagujące na światło,
• zwiększone ciśnienie krwi,
• katar, pociąganie nosem,
• obrzęk i podrażnienie skóry w okolicach nosa (zaczerwienienie, łuszcząca się skóra),
• zmniejszone łaknienie.